Psychoterapia rodzinna
Wybitna specjalistka w dziedzinie psychoterapii rodzin Prof. Namysłowska zwraca uwagę, że rodzina w swoim życiu przechodzi określone fazy:
- Najpierw dwoje ludzi zawiera małżeństwo. Dwie osobowości wnoszą do nowej wspólnoty odrębne systemy wartości, przyzwyczajenia właściwe dla rodzin pochodzenia. Zadaniem rozwojowym jest ustalanie wspólnego funkcjonowania na drodze wzajemnych kompromisów i ustępstw.
- Następnie pojawiają się dzieci. Celem rodziny jest stworzenie im miejsca, podział obowiązków w zakresie wychowywania, zmienia ulegają również relacje z rodzinami pochodzenia – pojawiają się nowe role: babć, dziadków, etc.
- W kolejnym etapie dziecko lub dzieci dorastają. Działanie rodziców powinno zmierzać do ich separacji bez wikłania je w poczucie winy.
- Kolejno następuje stadium „pustego gniazda”, w którym zamyka się koło cyklu życia rodziny – z powrotem do czynienia mamy z diadą małżeńską. Para staje przed ponowną konsolidacją i bliskością.
- Ostatnią fazą jest faza starzejących się rodziców – aż do śmierci jednego lub obojga. Jej głównym zadaniem jest przystosowanie się do końca kariery zawodowej, starzenia się, do faktu własnej śmiertelności i utraty małżonka/.
Specyficzne dla określonych faz zadania rozwojowe rodziny mogą czasami okazać się niezwykle trudne, być przyczyną kryzysów, przerastać aktualne kompetencje, zasoby i możliwości rodziny jako całości i poszczególnych jej członków. Propozycją wyjścia z tej trudnej sytuacji jest terapia rodzinna.
- Zwraca ona uwagę na to, co dzieje się z rodziną jako całością oraz poszczególnymi jej członkami.
- Identyfikuje potrzeby rodziny jako systemu oraz poszczególnych jej członków.
- Identyfikuje styl komunikacji w rodzinie oraz to w jaki sposób wpływa ona na rodzinę jako całą oraz poszczególnych jej członków.
- Identyfikuje specyficzne i nie tylko przekazy, także te międzypokoleniowe, które mogą wpływać na obecne funkcjonowanie rodziny.
- Identyfikuje zasoby rodziny jako całego systemu i jej członków.
- Identyfikuje role poszczególnych członków jakie odgrywają w rodzinie i jak wpływa to na funkcjonowanie tej rodziny i wzajemne relacje.
Psychoterapeuta rozmawia o tym – inspiruje do autorefleksji członków rodziny i rodzinę jako cały system, aby pomyślała nad sobą i nad tym, czego doświadcza, co się dzieje podsuwając inne, niż rodzina miała do tej pory perspektywy.
Pozwala to odkryć i odkrywać nowe drogi dojścia do rozwiązań trudnych sytuacji.
Sesje odbywają się z udziałem wszystkich członków rodziny. W regularnych odstępach czasowych – przeciętnie 1-2 razy w miesiącu. Na sesjach psychoterapeuta dba o to, aby sprawiedliwie rozdzielić czas – uwagę dla każdej osoby, traktuje każdego równo. Celem nadrzędnym jest pomoc rodzinie w trudnej sytuacji. Sesje terapii rodzinnej nie mają charakteru sądu nad jednym z członków rodziny.
/na podstawie: I., Namysłowska: „Terapia rodzin”, IPiN, Warszawa, 2000. /.